Er ligt veel druk op accountants, zij moeten van alles: betere kwaliteit leveren, innoveren, niet te duur worden, transparanter zijn en ga zo maar door. Ook de kwartiermakers zullen nog hun eisen gaan stellen. Wat je ook van deze druk vindt, het beroep staat midden in de maatschappij en moet er dus op in spelen.
Een belangrijke, maar vergeten methode daarvoor is de theoretisering van de controle: waarom doet de accountant de werkzaamheden op een bepaalde wijze? Als het ware een stapje terug doen om weer overzicht te krijgen. Het hoe van de controle wordt namelijk uitgebreid beschreven in standaarden en handboeken, maar het waarom niet. Net als de meeste zaken in het leven, wordt ook in de controle het waarom bepaald door wat de accountant belangrijk vindt en nastreeft. Volgens het assurance framework zou dat moeten zijn het leveren van zekerheid over de betrouwbaarheid van verantwoordingsrapportages. Logischerwijs volgt daaruit dat controlekwaliteit de mate is waarin deze zekerheid wordt gerealiseerd. Het streven van het beroep zou dan moeten zijn om deze zekerheid te maximaliseren ten behoeve van gebruikers van de controleverklaring.
Het streven naar maximalisatie van zekerheid zorgt voor richting en een continue dynamiek om het beter te doen. Het zorgt voor een drang om te innoveren ten behoeve van de belanghebbenden van de controle. En de mogelijkheden om te innoveren zijn er, want we staan aan het begin van de digitale evolutie van de controlemethodologie. De ontwikkelingen in de IT gaan snel en bieden veel mogelijkheden voor automatisering die er eerder niet waren. Waar eerder veel gebruikt werd gemaakt van steekproeven, worden nu steeds meer integrale controles toegepast. Er zijn inmiddels meerdere kantoren die de complete datasets van ERP-systemen van hun klanten importeren in hun eigen systemen en daarop data-analyse toepassen. Dat was een decennium geleden nog niet realiseerbaar, maar tegenwoordig met krachtige computers en cloud-technologie wel. Met de data-analyses wordt geautomatiseerd de risicoanalyse voorbereid en allerhande logische verbanden getest, zoals de rondrekening van de volledigheid van de opbrengstverantwoording. Deze aanpak biedt veel mogelijkheden, want door continue verbetering van de analyses kunnen steeds meer logische checks worden uitgevoerd en red flags in de controle gesignaleerd. Net zoals AED-machines al meer dan 1.000 hartproblemen kunnen detecteren, kunnen accountantskantoren op termijn als het ware geautomatiseerd op 1.000 mogelijke controleproblemen testen bij hun controlecliënten.
Lees dit artikel verder op de website van jonge accountant professionals.
